Archiwum

Łamanie paradygmatu

Czy kryzys związany z pandemią może się stać szansą? Czy wojna na Ukrainie może przyśpieszyć mozolnie budowane strategie gospodarczego wzrostu? Czy paradoksalnie może się okazać, że – poza oczywistym cierpieniem chorych i umierających w barbarzyńskich nalotach – wojenna i pandemiczna pożoga pozwolą ostatecznie zbudować coś, co na trwałe zmieni świat? To trudne pytania, ale mam wrażenie, że słyszę je coraz częściej.

Pandemia stała się impulsem do skokowego upowszechnienia technologii komunikacji, zdalnego handlu, płatności bezgotówkowych. Bezpieczeństwo zdrowotne stanęło na pierwszym miejscu w rankingu elementów gry biznesowej. Zerwanie globalnych łańcuchów dostaw udowodniło też, że miejsce produkcji, odległość od docelowego rynku, ma znaczenie. Po 24 lutego argumentem podstawowym w planowaniu biznesu stało się bezpieczeństwo. Zarówno to cybernetyczne, jak i militarne. I każda firma, instytucja, spółka, która w porę zrozumiała, jak ważne staną się te pojęcia, dziś poradzi sobie z kryzysami. Tak – może się też okazać, że znajdzie sposób na skokowy rozwój.

Nie będę się odwoływał do historii XX w. – wszyscy wiemy, jak wielu udało się „odbić” po Wielkim Kryzysie lat 20. XX stulecia i ciężkich latach po zakończeniu II wojny światowej. Trudno budować analogie, bo zmiennych jest dziś znacznie więcej. Niemniej warto przeformatować strategię i zwrócić uwagę właśnie na nowe okoliczności – wsparcie ukraińskich rodzin, uciekających przed wojną, zmieni polski rynek pracy na wiele lat. Amerykańscy żołnierze na wschodniej granicy UE, zapewniając nienaruszalność granic NATO, stawiają Polskę w nowej perspektywie rozwojowej. To bezpieczny kraj w centrum Europy, który może się stać hubem pomocowym dla Ukrainy, który to z kolei może zmienić Europę na wiele dziesięcioleci.

O tych szansach dyskutujemy od tygodni, mając wszakże świadomość, że wymagają złamania obowiązującego od wieków paradygmatu skutków kryzysów gospodarczych, których efektem jest jedynie to, że zamożni stają się bogatsi, a biedni biedniejsi.

Zapraszam do lektury tego wydania „Gazety Bankowej”, w którym relacjonujemy pierwszą po pandemicznym lockdownie konferencję Izby Domów Maklerskich. Spotkanie uczestników polskiego rynku kapitałowego od lat wskazuje na najważniejsze zagadnienia, którymi żyje gospodarka. W tym roku na pierwszym planie były oczywiście skutki wojny, ale też wciąż ważna i niezbędna edukacja finansowa. Obstawiam zatem, że „świadomość ryzyka” stanie się w tym roku podstawowym pojęciem, które będziemy odmieniać przez wszystkie przypadki.

Maciej Wośko, redaktor naczelny