Członkowie RPP bronią prezesa NBP
„Zarzuty całkowicie bezzasadne” (...) Apelujemy o rozwagę i niepodejmowanie pochopnych, niczym nieuzasadnionych działań" – piszą członkowie Rady Polityki Pieniężnej w stanowisku opublikowanym w piątek po południu.
"Z uwagi na rolę NBP jako banku centralnego i jego wpływ na funkcjonowanie gospodarki, nieuzasadnione i nieuprawnione podważanie autorytetu organów NBP, może wywołać wysoce negatywne skutki dla interesu gospodarczego Rzeczpospolitej Polskiej i jej obywateli" – piszą w członkowie Rady Polityki Pieniężnej w stanowisku „w sprawie pojawiających się w przestrzeni publicznej wypowiedzi o podjęciu działań zmierzających do pozbawienia możliwości zajmowania stanowiska Prezesa Narodowego Banku Polskiego” opublikowanym w piątek po południu na stronie nbp.pl.
Poniżej przytaczamy ten tekst:
1. Zgodnie z art. 227 ust. 1 i 2 Konstytucji RP centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza. Organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd Narodowego Banku Polskiego.
# Przepisy Konstytucji RP oraz aktów prawnych Unii Europejskiej, które obecnie stanowią integralną część krajowego porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, tj. przepisy Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE") oraz Protokołu w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego („Statut"), statuują zasady gwarantujące niezależność NBP.
# Jak podnosi w swych orzeczeniach Trybunał Konstytucyjny, zasady te wiążą wszystkie organy państwa polskiego, w tym izby ustawodawcze, nakładając zarówno obowiązek stanowienia prawa służącego ich realizacji, jak i obowiązek przeciwdziałania próbom ich podważania w drodze ustawowej czy jakiejkolwiek innej formie działania organów władzy publicznej.
# Sprawą niezwykłej wagi jest możliwie najlepsza współpraca wszystkich organów i instytucji państwowych. Nie służy dobrze tej współpracy wytwarzanie atmosfery zagrożenia czy też stosowania nacisku poprzez zapowiedzi stosowania procedur mających prowadzić do zmiany składu osobowego kierownictw tych organów lub instytucji.
#W tym kontekście szczególną uwagę zwraca prowadzona publicznie dyskusja w sprawie ewentualnego pociągnięcia urzędującego Prezesa Narodowego Banku Polskiego do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu. W naszej opinii brak jest jakichkolwiek formalnych podstaw do prowadzenia tego typu rozważań.
2. Oświadczamy, że nie są prawdziwe twierdzenia jakoby istniały przeszkody w przepływie informacji pomiędzy RPP a pozostałymi organami NBP oraz jednostkami i komórkami organizacyjnymi NBP.
1. Decyzje i ustalenia dotyczące działań banku centralnego, w tym związanych z ustalaniem założeń polityki pieniężnej i jej realizacją, są odpowiednio podejmowane przez Radę Polityki Pieniężnej i Zarząd NBP. Międzynarodowe instytucje finansowe takie jak Europejski Bank Centralny, Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy podzielają zasadność prowadzonej przez NBP polityki pieniężnej, czemu dawały niejednokrotnie wyraz w swoich publikacjach.
2. Jednocześnie zaznaczyć należy, że RPP podejmuje rozstrzygnięcia kolegialnie, a Prezes NBP, jako Przewodniczący Rady, wchodzi w jej skład. Ustalenia Rady podejmowane są w formie uchwał większością głosów – nie są to osobiste decyzje Prezesa NBP. Konstytucja RP ani ustawa o Trybunale Stanu nie przewidują odpowiedzialności konstytucyjnej Członków RPP, co m.in. oznacza, że brak jest podstaw do odpowiedzialności konstytucyjnej za wspólne działanie w ramach tego organu, w zakresie wykonywania jego kolegialnych kompetencji, w tym także działania Prezesa NBP jako osoby wchodzącej w skład Rady.
3. Zarzuty dotyczące jakoby arbitralnego przesądzania treści protokołów z posiedzeń RPP przez Przewodniczącego Rady są całkowicie bezzasadne. Stosownie do Regulaminu RPP to Rada w głosowaniu przyjmuje protokół. Przewodniczący Rady podpisuje protokół, ale jak należy podkreślić – jest to protokół uprzednio przyjęty przez Radę w głosowaniu w składzie obecnym na posiedzeniu, którego dotyczy protokół. Wypowiedzi, w których są formułowane zarzuty w niniejszym obszarze należy potraktować jako wyraz frustracji wywołanej tym, że Rada nie przychyliła się do jakiegoś wniosku lub wniosków dotyczących treści protokołu.
#. Regulamin RPP przesądza, że protokoły z posiedzeń Rady oznacza się klauzulą tajności. Objęcie ochroną informacji o przebiegu posiedzeń RPP jest wynikiem ustaleń Rady poprzednich kadencji. Jesteśmy zwolennikami tego rozwiązania. Przede wszystkim, jest to uzasadnione przepisami ustawy o ochronie informacji niejawnych. Ponadto, niniejsze rozwiązanie pozostaje istotnym elementem wyznaczającym uwarunkowania wykonywania mandatu przez Członków RPP. W szczególności bowiem stanowi jedną z gwarancji swobody dyskusji i wszechstronnego prezentowania poglądów w trakcie posiedzeń Rady. Podzielamy stanowisko, iż jest to wartość, która była doceniana i chroniona przez wszystkie kolejne kadencje Rady Polityki Pieniężnej. Nie ma powodu do zmiany tego stanowiska.
4. Zdajemy sobie oczywiście sprawę, że skutkiem powyższego rozwiązania może być utrudniony dostęp do protokołów z uwagi na uregulowania w obszarze ochrony informacji niejawnych. W świetle art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 756, z późn. zm.) informacje niejawne mogą być udostępnione wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo wykonywania czynności zleconych. Należy jednak podkreślić, że nie blokuje ono w jakikolwiek sposób dostępu Członków Zarządu NBP i właściwych dla danej sprawy pracowników Banku do treści ustaleń podejmowanych w trakcie posiedzeń Rady. Poza tym, ustalenia, które budzą największe publiczne zainteresowanie, są ogłaszane i publikowane. Dotyczy to przede wszystkim decyzji Rady Polityki Pieniężnej w sprawie stóp procentowych oraz wyniki głosowań nad wnioskami zgłaszanymi w trakcie posiedzeń Rady.
5. Odnosząc się do niektórych ostatnich publicznych wypowiedzi, stwierdzić należy, że z uwagi na rolę NBP jako banku centralnego i jego wpływ na funkcjonowanie gospodarki, nieuzasadnione i nieuprawnione podważanie autorytetu organów NBP, może wywołać wysoce negatywne skutki dla interesu gospodarczego Rzeczpospolitej Polskiej i jej obywateli. W szczególności obejmuje to takie sfery jak zaufanie inwestorów zagranicznych oraz krajowych uczestników rynku do stabilności instytucjonalnego otoczenia gospodarczego w Polsce, a także postrzeganie polskiego banku centralnego jako uczestnika Europejskiego Systemu Banków Centralnych i innych międzynarodowych instytucji finansowych.
6. Apelujemy o rozwagę i niepodejmowanie pochopnych, niczym nieuzasadnionych działań. Poza ocenami charakterystycznymi dla publicystyki politycznej, nie wskazano żadnej okoliczności, która mogłaby stanowić podstawę dla zastosowania odpowiedzialności konstytucyjnej. W przypadku hipotetycznego podjęcia tego rodzaju działań, byłaby to sytuacja całkowicie bezprecedensowa w skali światowej, niewątpliwie naruszająca powagę Rzeczypospolitej Polskiej na arenie międzynarodowej. Intencje polityczne nie mogą być uzasadnieniem dla działań, które miałyby tak niekorzystne następstwa dla interesów Rzeczpospolitej Polskiej.
TEKST DO POBRANIA NA STRONIE NBP
Sek
