Czy grozi nam gangrena deflacji?

Przeciwdziałanie ryzyku deflacji oraz poprawa nastrojów konsumenckich wyzwaniami dla polskiej polityki pieniężnej – ocenia prof. UEP dr hab. Eryk Łon

Ryzyko pojawienia się gangreny deflacyjnej

Analizując dane o dynamice procesów inflacyjnych na świecie można zauważyć, że dynamika ta spada. Przykładowo korzystając z danych publikowanych na stronie https://tradingeconomics.com/country-list/inflation-rate?continent=europe dowiadujemy się, że spośród 44 krajów leżących na terenie Europy już w 16 obserwujemy pojawienie się deflacji. Oznacza to, że w ujęciu ostatnich 12 miesięcy doszło do spadku cen artykułów i usług konsumpcyjnych.

Deflacja pojawiła się na przykład w Szwajcarii, Hiszpanii, Portugalii, Włoszech oraz Irlandii. To oczywiście tylko przykłady. Pokazują one jednak w sposób dość zdecydowany, że coraz bardziej grozi nam gangrena deflacyjna. To zjawisko bardzo groźne. Jeżeli deflacja potrwałaby dłużej mogłoby dojść do pogłębienia zjawisk recesyjnych. W okresie deflacji, gdy spadają ceny konsumpcyjne przedsiębiorstwa mogą zmniejszać swoją skłonność do podejmowania nakładów inwestycyjnych.

Nie wolno dopuścić do deflacji i pogorszenia nastrojów konsumenckich

Dodatkowo w związku z epidemią koronawirusa obserwujemy pogorszenie nastrojów konsumenckich. Taka mieszanka deflacji oraz pesymizmu konsumenckiego jest na tyle czymś groźnym, że warto czynić wszystko, co tylko możliwe, aby do niej nie dopuścić. Jej skutkiem mógłby bowiem być wzrost stopy bezrobocia.

Szybki spadek inflacji

W naszym kraju nie mamy do czynienia jeszcze z deflacją, ale spadek inflacji z 4,7 proc. w lutym do 2,9 proc. w maju tego roku, czyli o 1,8 punktu procentowego w okresie 3 miesięcy to na tyle znaczny spadek, że warto było już teraz podjąć silne działania łagodzące w polityce pieniężnej. Z tego też między innymi powodu w ostatnim czasie Rada Polityki Pieniężnej dokonała redukcji o 40 punktów bazowych.

Ostatni komunikat RPP

Wprawdzie można było z tym posunięciem jeszcze czekać, ale groźba znacznego wyhamowania w stosunkowo krótkim okresie procesów inflacyjnych już była na tyle znacząca, że nie warto było zwlekać. Warto zresztą zauważyć, że w komunikacie opublikowanym po ostatnim posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej możemy przeczytać m.in. ,że ,,działania NBP ograniczają ryzyko obniżenia się inflacji poniżej celu inflacyjnego NBP w średnim okresie”.

Istotne umocnienie złotego działa antyinflacyjnie

Co ciekawe w okresie ostatnich dwóch tygodni doszło do dość istotnego umocnienia kursu złotego, zarówno wobec euro, jak i dolara amerykańskiego. Ten czynnik także ma ważne znaczenie dla banku centralnego prowadzącego politykę pieniężną. Umocnienie kursu rodzimej waluty zwiększa bowiem prawdopodobieństwo redukcji stóp procentowych, gdyż nasila procesy antyinflacyjne.

Silnie ekspansywny charakter polskiej polityki pieniężnej wspiera gospodarkę

Polska polityka pieniężna ma charakter silnie ekspansywny, poziom realnych stóp procentowych jest bardzo niski na tle danych historycznych. Sytuacja ta wywołuje szereg różnych konsekwencji. Zmniejszają się dzięki temu realne obciążenia ponoszone przez posiadaczy kredytów hipotecznych. Jest to ważne, gdyż teraz w okresie pojawienia się tendencji recesyjnych związanych z epidemią koronawirusa bardzo istotne jest podejmowanie wszelkich tych działań, które zmniejszają obciążenia finansowe gospodarstw domowych.

Program 500+ oraz tacza antykryzysowa szansą na poprawę nastrojów konsumentów

W połączeniu z programem 500+ oraz innymi działaniami związanymi z funkcjonowaniem tarczy antykryzysowej zwiększa to szansę na poprawę nastrojów konsumenckich. Do owej poprawy już zresztą dochodzi. Jak wynika bowiem z danych GUS w ostatnim miesiącu doszło do poprawy poziomu zarówno wskaźnika nastojów bieżących, jak również wyprzedzających.

Z drugiej strony trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że oba wskaźniki przyjmują obecnie wartość ujemną. Bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej kształtuje się na poziomie minus 30,1 pkt. a wyprzedzający wskaźnik ufności konsumenckiej wynosi minus 37,3 pkt. Oznacza to, że wciąż i to wyraźnie przeważają pesymiści.

Łagodna polityka pieniężna NBP poprawia nastroje konsumentów

Wyrażam przekonanie, że działania NBP sprowadzające się nie tylko do obniżek stóp procentowych, lecz także polegające na skupie obligacji skarbowych przyczynią się z czasem do stopniowej poprawy nastrojów konsumenckich.

Z punktu widzenia powrotu naszego kraju na ścieżkę długoterminowego szybkiego wzrostu gospodarczego bardzo ważne było doprowadzenie do tego, aby nastroje konsumenckie były znów optymistyczne a zwłaszcza, aby dodatni był wyprzedzający wskaźnik ufności konsumenckiej. Chodzi po prostu o to, aby uczynić wszystko, aby konsumenci znów zaczęli patrzeć optymistycznie w przyszłość.

Łagodna polityka pieniężna NBP korzystnie wpływa na koniunkturę na polskim rynku akcji

Jednym z pozytywnych skutków łagodnej polityki pieniężnej jest stosunkowo bardzo dobre zachowanie w tym roku indeksu cenowego polskiego rynku akcji publikowanego przez portal https://stooq.pl. Ów wspomniany indeks cenowy obejmuje wszystkie spółki z GPW oraz rynku New Connect. Udział w tym indeksie każdej spółki jest taki sam. W rezultacie taki sam wpływ na zachowanie tego indeksu cenowego ma na przykład kurs akcji ogromnego KGHM-u, jak również kurs akcji bardzo małej spółki.

Z praktycznego punktu widzenia oznacza to, że zachowanie indeksu cenowego odbija w dużym stopniu zachowanie akcji spółek małych, czyli takich które znajdują się przede wszystkim pod kontrolą kapitału polskiego.

Łagodna polityka pieniężna NBP premią dla małych polskich spółek

W piątek 29 maja tego roku doszło do bardzo ciekawego i jednocześnie pozytywnego wydarzenia. Wspomniany indeks cenowy przebił swe 52-tygodniowe maksimum i obecnie znajduje się na poziomie wyższym niż w ostatnim dniu sesyjnym 2019 roku aż o 10,3 proc. To ogromny sukces zważywszy na to, że na świecie w tym roku panowała na rynkach akcji w różnych krajach wyraźna tendencja spadkowa.

Łagodna polityka pieniężna NBP szansą na zwiększenie inwestycji polskich spółek

Relatywnie bardzo dobre zachowanie naszego polskiego indeksu cenowego pokazuje, że inwestorzy indywidualni zainteresowani głównie jak uczy doświadczenie segmentem małych spółek powoli wracają na polski rynek akcji. Jeżeli tendencja wzrostowa w przypadku akcji małych spółek będzie kontynuowana można będzie mieć nadzieję na to, że spółki te będą chętniej przeprowadzać emisje akcji a za pomocą wpływów z tych emisji finansować nakłady inwestycyjne.

Polityka pieniężna NBP wspiera polski kapitał

Dlaczego uważam, że doskonałe zachowanie indeksu cenowego może być skutkiem między innymi ekspansywnej polityki pieniężnej, w tym głównie niskiego poziomu stóp procentowych ?

Czynię otóż tak dlatego, gdyż wyrażam przekonanie, że jednym z celów łagodzenia polityki pieniężnej jest zwiększanie skłonności uczestników życia gospodarczego do podejmowania ryzyka a aktywami postrzeganymi jako aktywa o znacznym stopniu ryzyka, ale także wysokiej oczekiwanej stopie zwrotu są akcje małych spółek – akcje spółek będących własnością polskiego kapitału.

Prof. UEP dr hab. Eryk Łon

Źródło: wGospodarce.pl