E-administracja: Podpis z certyfikatem czy Profil Zaufany?

Przez Internet możemy założyć firmę, rozliczać co miesiąc podatki, składać zeznania roczne, załatwiać sprawy z ZUS-em czy urzędem miasta. Przedsiębiorca ma do dyspozycji dwa narzędzia, które umożliwiają zatwierdzanie dokumentów elektronicznych dostępnych na urzędowych stronach www, to jest podpis elektroniczny z kwalifikowanym certyfikatem oraz Profil Zaufany. Które z nich jest korzystniejsze?

Od kilku lat Internet pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas na załatwianiu spraw administracyjnych (B2A) i unikać wizyt w urzędach. Jednak aby faktycznie móc kontaktować się z administracją nie wychodząc z domu i zatwierdzać w ten sposób e-dokumenty udostępnianie w sieci przez urzędy, trzeba posiadać odpowiednik realnego podpisu, który pozwoli na załatwienie spraw w pełni zinformatyzowany sposób. Istnieją dwa sposoby – posiadanie podpisu elektronicznego z kwalifikowanym certyfikatem, za który trzeba zapłacić lub jego bezpłatnej alternatywy - Profilu Zaufanego na Elektronicznej Platformie Usług Administracji Publicznej (ePUAP).

Profil Zaufany dostępny jest bezpłatnie na epuap.gov.pl. Zaraz po założeniu konta na tej platformie, możemy złożyć e-wniosek o utworzenie Profilu Zaufanego. Dzięki Profilowi przedsiębiorca może podpisywać (zatwierdzać) i wysyłać elektroniczne konkretne pisma do urzędu miasta, urzędu skarbowego (przez ePUAP), do ZUS-u (przez platformę PUE), do urzędu celnego (poprzez PUESC), a także używać go do logowania się na przykład do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W praktyce to możliwość złożenia przez Internet między innymi wniosku o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach, informacji w sprawie podatku od nieruchomości, wniosku do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO), o wydanie zaświadczenia o zarejestrowaniu danych osobowych czy założenia konta w ZUS-ie na platformie PUE i później obsługi programu „Płatnik”.

Podpis potwierdzony Profilem Zaufanym ePUAP zawiera datę i czas złożenia podpisu, jest autoryzowany przez użytkownika konta na e-platformie oraz chroniony przez system ePUAP. Przed wysyłką e-dokumentu dostajemy smsa lub maila z kodem autoryzującym – przepisujemy go do pola formularza na stronie ePUAP, co oznacza podpisanie e-dokumentu Profilem Zaufanym.

Niestety już przy zakładaniu samego Profilu Zaufanego, Profil Zaufany przegrywa z elektronicznym podpisem z kwalifikowanym certyfikatem. Aby rzeczywiście załatwić całą sprawę z zakładaniem Profilu przez Internet, wymagany jest podpis weryfikowany kwalifikowanym certyfikatem. Ci, którzy nie mają podpisu muszą stawić się z dowodem osobistym w ręku w najbliższym – z reguły dowolnym –tak zwanym punkcie potwierdzającym.

Profilem Zaufanym nie można obecnie podpisywać dokumentów wysyłanych do Krajowego Rejestru Sądowego oraz deklaracji podatkowych przesyłanych do systemu e-Deklaracje. Może on również nie wystarczyć na przykład przy większej ilości dokumentów składanych za pośrednictwem „Płatnika”.

Z kolei bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany ważnym kwalifikowanym certyfikatem zda egzamin w każdej opisanej do tej pory sytuacji. Taki podpis wydają za opłatą centra certyfikacyjne. Działa on jako odręczny podpis i tak samo jak Profil Zaufany jest oparty na technologiach kryptograficznych, natomiast podpisywanie się nim wymaga posiadania urządzenia do składania podpisu (na przykład czytnik kart USB i kartę zdrapkę), co jest zbędne przy Profilu Zaufanym. Podpis weryfikowany certyfikatem kosztuje w granicach kilkuset złotych i jest ważny przeważnie rok lub dwa, co oznacza, że trzeba go co pewien czas odnawiać.

W przeciwieństwie do Profilu Zaufanego, podpis z certyfikatem to także coś więcej niż sama weryfikacja i podpisywanie dokumentów urzędowych. Pozwala on także działać w strefie relacji biznesowych (B2B) oraz relacji z klientami (B2C). Wywołuje on takie same skutki prawne, jak podpis składany odręcznie, umożliwia bezpieczne podpisywanie przez Internet faktur czy umów z innymi przedsiębiorcami – czyli przyspiesza do maksimum kontakt z kontrahentem i klientem na odległość.

Profil Zaufany jest darmowym odpowiednikiem płatnego podpisu elektronicznego z kwalifikowanym certyfikatem, jednak nie zawsze gwarantuje załatwienie całej sprawy przez Internet oraz nie można go wykorzystywać w internetowym kontakcie z kontrahentem, czy do zawierania umów cywilnoprawnych. Może zatem wystarczyć przedsiębiorcy, którego obowiązki z zakresu „papierkowej roboty” ograniczają się do kilku comiesięcznych deklaracji podatkowych i ZUS-owskich. Z kolei podpis zakupiony u jednego z centrum certyfikacyjnego przyda się przy prowadzeniu większego biznesu, z większą ilością kontrahentów rozproszonych po całej Polsce. Zakup podpisu zalecany jest także na ZUS-owskiej platformie PUE, w celu efektywnej obsługi większej ilości dokumentów przez program „Płatnik”.

(Tax Care)

GB.pl/nb