Gabriela Zapolska na monecie NBP

Narodowy Bank Polski poinformował, że od 14 października 2021 r. można kupić nową srebrną monetę kolekcjonerską „Wielkie aktorki – Gabriela Zapolska" (kontynuacja serii) – o nominale 20 zł.

Na rewersie monety umieszczono stylizowany portret Gabrieli Zapolskiej, a na awersie – kontur sali widowiskowej Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

Srebrna moneta o nominale 20 zł została wyemitowana w nakładzie do 10 tys. sztuk i  można ją nabyć w cenie 270 zł .
 
Uroczysta prezentacja monety odbędzie się w dniu jej emisji w Krakowie w Teatrze im Juliusza Słowackiego. Artyści krakowskiej sceny przeniosą nas do królewskiego miasta sprzed 120 lat. Zaprezentują ówczesne piosenki, teksty Karola Estreichera i wreszcie słowa pisane przez samą Zapolską.

Gabriela Zapolska, właściwie Maria Gabriela Stefania Korwin-Piotrowska, primo voto Śnieżko-Błocka, secundo voto Janowska (ur. 30.03.1857 w Podhajcach, zm. 21.12.1921 we Lwowie), aktorka, reżyserka, dyrektorka teatru, pisarka, publicystka. Była jedną z najbardziej wyrazistych postaci w polskiej kulturze przełomu XIX i XX w., najwybitniejszą polską dramatopisarką swojej epoki.

[...] W wieku 19 lat została wydana za mąż za oficera armii carskiej Konstantego Śnieżkę-Błockiego. Nieudane małżeństwo trwało krótko [...]. W roku 1881 opublikowała w „Gazecie Krakowskiej" nowelę „Jeden dzień z życia róży" – był to jej debiut literacki. Od listopada 1879 r. do kwietnia 1880 r. jako Gabriela Śnieżko występowała w amatorskim teatrze Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Po rozstaniu z mężem, już pod pseudonimem Zapolska, którego odtąd używała, w 1882 r. debiutowała w teatrze krakowskim (obecnie Narodowy Stary Teatr) niewielką rólką Margot w komedii Kazimierza Zalewskiego pt. „Spudłowali". W latach 1882–1889 występowała w teatrach prowincjonalnych oraz we Lwowie i Poznaniu. W Krakowie wystąpiła gościnnie w roli tytułowej Nory w sztuce Henryka Ibsena (1889). Bez powodzenia starała się o angaż w Warszawskich Teatrach Rządowych. [...] – napisała w folderze numizmatycznym Diana Poskuta-Włodek.

W latach 1889–1895 przebywała w Paryżu, gdzie kształciła się w sztuce aktorskiej oraz występowała w słynnym Théâtre Libre André Antoine'a i okazjonalnie w Théâtre de l'Oeuvre. Nie odniosła sukcesu, ale wiele się nauczyła [...]. Po powrocie znów trafiła na prowincję, lecz już w 1897 r. dyrektor Tadeusz Pawlikowski zaangażował ją do jednego z najlepszych polskich zespołów – Teatru Miejskiego w Krakowie (obecnie im. Juliusza Słowackiego). Pawlikowski doceniał zarówno jej talent aktorski, jak i literacki. Wystawiał jej świetnie skonstruowane, odważne dramaty osadzone w realiach najniższych warstw społecznych, środowisk żydowskich („Jojne Firułkes", „Małka Szwarcenkopf") i środowiska mieszczańskiego, któremu Zapolska nie szczędziła krytyki („Dziewiczy wieczór", „Żabusia"). Ponadto na deskach Teatru Miejskiego można było oglądać dramaty zaangażowane politycznie, jak „Sybir" i aktualny ówcześnie „Tamten", w obawie przed represjami zaborców sygnowany pseudonimem Maskoff.

W 1899 r. wyjechała do rodzinnego Lwowa i odtąd zajmowała się głównie pisarstwem. W 1901 r. wyszła za mąż za malarza Stanisława Janowskiego, po czym znów zamieszkała w Krakowie. Założyła prywatną szkołę aktorską i nowatorską Scenę Niezależną wzorowaną na teatrze Antoine'a. W 1904 r. powróciła, już na stałe, do Lwowa, gdzie w latach 1907–1908 prowadziła własny teatr. Jej powieści, opowiadania, sztuki teatralne cieszyły się ogromnym powodzeniem [...] – dodaje Diana Poskuta-Włodek

Źródło: materiały prasowe