Archiwum

Zmiana kierunków rozwojowych

Trasy kolejowe i autostrady z zachodu na wschód powstały w Polsce po 1990 roku – można by rzec – w iście ekspresowym tempie. Skąd wziąłem to budzące zaskoczenie wielu czytelników przekonanie? Wystarczy porównać rozwój infrastruktury z północy na południe… Tu wciąż czekamy na autostradę, a połączenie portów z naszą południową granicą nadal wywołuje wśród ekspertów i kierowców grymas politowania. To nie przypadek. Choć jest inicjatywa, która zmienia wykutą między Paryżem, Berlinem i… Moskwą oś rozwojową Europy. I zupełnie odwraca jej kierunek.

Inicjatywa Trójmorza prezydentów Polski i Chorwacji, jak mówi w wywiadzie udzielonym „Gazecie Bankowej” prezydent Andrzej Duda, od początku wzbudziła zainteresowanie nie tylko 12 państw położonych w pobliżu mórz Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyku, ale całej Wspólnoty Europejskiej. Jako inicjatywa polityczna w rozchybotanej kryzysem tożsamościowym Unii Europejskiej, w której co rusz dochodzi do prób przeforsowania podziału na bogatych i biedniejszych, płacących i korzystających z unijnych środków, starych i nowych – może stać się alternatywnym polem aliansów i współpracy dla dwunastki w osi Północ – Południe. Co istotne – w odróżnieniu do Grupy Wyszehradzkiej jednoczy zarówno tzw. młodych stażem członków Unii, jak i kraje o wieloletniej historii w budowaniu wspólnoty. Dwa – Niemcy, Francja i do niedawna Wielka Brytania, co naturalne nie okazały entuzjazmu widząc na horyzoncie inicjatywę poza ich bezpośrednim wpływem. Dalej? Stany Zjednoczone, Chiny i wielu innych potencjalnych partnerów gospodarczych zyskują, dzięki „trójmorskiej współpracy”, nowego partnera do rozmów, dysponującego sporym potencjałem gospodarczym, geograficznym i świeżością w podejmowaniu wyzwań, której nieco brakuje już całej Unii.

Oczywiście, jak podkreślają szefowie państw skupionych wokół Trójmorza, a co wyraźnie akceptuje też w wywiadzie prezydent Duda, idea współpracy państw w osi Północ – Południe jest i ma być wzmocnieniem Unii Europejskiej, bo obejmuje tylko państwa członkowskie UE. „Od samego początku działania inicjatywy podkreślam, że nie ma ona na celu tworzenia podziałów w ramach Wspólnoty ani zakładania jakiegoś specjalnego klubu. Cel jest jasno zdefiniowany – to nadrobienie zapóźnień infrastrukturalnych krajów Europy Środkowej leżących pomiędzy Bałtykiem, Adriatykiem a Morzem Czarnym” – mówi nam prezydent RP.

Trudno nie zgodzić się z dyplomacją pana prezydenta. Trudno jednak pominąć istotną zmianę, także w obrębie unijnej właśnie polityki rozwojowej. Zmiana kierunków, którą proponuje Trójmorze jest dla Polski szczególnie interesująca. Już nie tylko ze względu na wspomniane na początku autostrady na południe, na które wciąż czekamy. Także ze względu na złamanie osi prowadzącej z zachodu Europy przez Polskę na wschód, jakby nie patrzeć – wprost do Rosji.

Maciej Wośko, redaktor naczelny "Gazety Bankowej"