Archiwum

Komfort debaty

To bajkowe i nierealne lewicowe utopie. Oznaczałoby to całkowity demontaż finansów na świecie, upadek wiarygodności państw, zachęcałoby do rozrzutności – bo skoro można zaciągnąć długi i ich nie spłacać, to hulaj dusza, piekła nie ma. Wypowiedziałem się w tej sprawie tylko dlatego, że jeden z ekonomistów związanych z NBP do tego nawiązał. Sprawę trzeba było postawić jasno – powiedział w wywiadzie dla tygodnika „Sieci” prezes NBP, prof. Adam Glapiński, nawiązując do opublikowanego w marcowym wydaniu „Gazety Bankowej” artykułu prof. Eugeniusza Gatnara, zatytułowanego „Umorzyć długi suwerenne”. Naukowiec rozważał na naszych łamach koncepcję umorzenia części długów publicznych, która znajduje się w bilansach narodowych banków centralnych. Zainspirowała go do tego świeżo wydana książka Huberta Rodarie, szefa francuskiego Związku Inwestorów Instytucjonalnych, pt. „Effacer les dettes publiques: pourquoi c’est possible et c’est nécessaire” („Umorzenie długów publicznych: dlaczego jest możliwe i konieczne”).

Jak się okazuje, temat umarzania długów to dziś jedna z gorętszych kwestii w świecie finansów. Poruszenie wywołał w ostatnich tygodniach list ponad 100 ekonomistów skierowany do przewodniczącej Europejskiego Banku Centralnego Christine Lagarde, z apelem o rozważenie umorzenia potężnego publicznego zadłużenia w EBC. Szefowa europejskiego banku sprzeciwiła się tej propozycji. Teraz jednoznacznie wypowiedział się również prezes polskiego banku centralnego. „Powtarzam: nie ma na to szans. Byłoby to niezgodne z prawem europejskim, w ogóle nie warto się tym zajmować” – wyjaśniał prof. Glapiński w rozmowie z Jackiem i Michałem Karnowskimi.

Oddajemy łamy miesięcznika na niezwykle ciekawą dyskusję ekonomistów wokół artykułu prof. Gatnara. Pierwsze reakcje i wypowiedzi ekspertów związanych z rynkiem bankowym, dotyczące koncepcji umorzenia długów narodowych, publikowaliśmy już na portalu wGospodarce.pl. Kolejne opinie na temat tego „strategicznego problemu” zamieszczamy w bieżącym wydaniu magazynu.
Moją uwagę w publikowanych – dzięki doskonałym autorom, którzy zgodzili się wziąć udział w dyskusji – tekstach zwraca jednak pewien szczególny element, co do którego wszyscy okazują się zgodni. Polska gospodarka i finanse są w na tyle dobrej kondycji, że dziś oddłużenie nie jest naszym problemem ani wręcz koniecznością.

„Polska jest jednym z najmniej zadłużonych krajów Europy. I to mimo uruchomienia przez rząd bezprecedensowych programów pomocowych dla gospodarki. W sumie nasz dług publiczny wyniósł na koniec III kwartału 2020 r. 1,3 bln zł i nie przekraczał 60 proc. PKB” – pisał prof. Gatnar.

To niezwykła w historii, komfortowa – przyznają państwo – sytuacja, pozwalająca na prowadzenie debaty i wymianę poglądów. Oby trwała.

Maciej Wośko, redaktor naczelny