Innowacyjna bankowość
Innowacyjne podmioty bez wiarygodności i reputacji nie są w stanie zagrozić istnieniu klasycznej bankowości - ocenia prof. Małgorzata Zaleska, dyrektor Instytutu Bankowości SGH, przewodnicząca Komitetu Nauk o Finansach PAN
We współczesnym świecie słowo innowacje jest jednym z najczęściej używanych i odmienianych przez wszystkie przypadki. Samo pojęcie nie jest natomiast nowe. Już bowiem na początku XX w. Joseph Schumpeter zauważył, że wzrost gospodarczy skorelowany jest z pojawiającymi się innowacjami.
Innowacje od zawsze wpływały na rozwój ludzkości i postęp ekonomiczny, przy czym tempo obecnych innowacyjnych zmian jest niespotykane wcześniej. W Polsce możemy poszczycić się nowoczesnym i innowacyjnym sektorem bankowym, choć cała gospodarka nie należy niestety do grupy wysoko innowacyjnych. Warto przypomnieć, że Polska jest pionierem we wdrażaniu płatności zbliżeniowych, a w 2010 r. to polski bank spółdzielczy, jako pierwszy w Europie, zastosował biometrię naczyń krwionośnych palca.
Wcześniejsze zmiany, takie jak na przykład odejście od parytetu złota czy wprowadzenie dwustopniowej struktury bankowości (wyodrębnienie banków centralnych), oraz wynalazki takie jak telegraf, światłowód czy chociażby bankomat były uznawane za kamienie milowe rozwoju, a obecnie są czymś naturalnym lub – jak w przypadku telegrafu – stały się przeżytkiem. Z pewnością w niedalekiej przyszłości pojawią się więc kolejne odsłony postępu technologicznego, które będą wpływały na model funkcjonowania banków. Bankowość będzie natomiast istnieć dalej i opierać się nie tylko na innowacjach, ale także na zaufaniu. Innowacyjne podmioty bez wiarygodności i reputacji nie są bowiem w stanie zagrozić istnieniu bankowości. To właśnie FinTechy zabiegają często o współpracę z bankami, które są nadzorowane, postrzegane jako godne zaufania i posiadają szeroką bazę klientów. Obowiązkiem banków jest przy tym analiza ryzyka współpracy z konkretnymi FinTechami, bowiem nie każdy ich pomysł oznacza wdrożenie i nie każdy z nich zakończy się sukcesem.
Główną barierą we wdrażaniu innowacyjności może być mentalność niektórych osób, niedostrzegających dynamiki zmian otaczającego nas świata, bowiem dostęp do innowacji jest współcześnie tylko kwestią ceny. Jednym z najistotniejszych zadań dla zarządzających bankami jest nie tylko być na bieżąco z nowinkami technologicznymi, ale kluczowe jest wykazanie się umiejętnością patrzenia kilka kroków do przodu. Jeśli zarządy banków „nie wsiądą do tego pociągu” pędzącego coraz szybciej, to zostaną daleko w tyle za konkurencją. Ci, którzy wsiądą jako pierwsi zapłacą więcej, ale będzie to także „renta pierwszeństwa”, która pozwoli przyciągnąć nowych klientów oraz poprawić wizerunek banku.
Wyzwaniem jest także konieczność zapewnienia zgodności wprowadzanych rozwiązań technologicznych z wymogami prawa. Banki muszą poświęcić wiele uwagi m.in. na kwestie związane z zarządzaniem ryzykiem zgodności, bowiem regulacje prawne, co do zasady pozostają w tyle wobec postępu technologicznego. Ważne jest także, aby w sposób ciągły zwiększać wiedzę społeczeństwa, jak bezpiecznie korzystać z nowoczesnej bankowości i instrumentów finansowych. Edukacja finansowa społeczeństwa, prowadzona w sposób prosty i rzetelny, od najmłodszych lat jest konieczna. Tym bardziej, że wchodzimy w erę bankowości otwartej (open banking), która oznacza demokratyzację dostępu do danych i usług bankowych oraz otwartość banków na partnerów z ekosystemów cyfrowych.
Współczesne innowacje mieszczą się z reguły w obszarze IT i można dyskutować, na ile są kamieniami milowymi. Z reguły zmniejszają one koszty transakcji i zwiększają ich bezpieczeństwo oraz szybkość. A zatem podobnie jak pieniądz, ułatwiają nam życie, ale szczęścia i pełnego bezpieczeństwa nie są w stanie zapewnić.
Prof. Małgorzata Zaleska, dyrektor Instytutu Bankowości SGH, przewodnicząca Komitetu Nauk o Finansach PAN
Więcej informacji i komentarzy o polskiej i światowej gospodarce i sektorze finansowym znajdziesz w bieżącym wydaniu „Gazety Bankowej” - do kupienia w kioskach i salonach prasowych. "Gazeta Bankowa" dostępna jest także jako e-wydanie, także na iOS i Android – szczegóły na http://www.gb.pl/e-wydanie-gb.html
