Kluczowy powrót na ścieżkę wzrostu

Potrzebujemy inwestycji publicznych na dużą skalę. Tylko w ten sposób uda się podtrzymać optymizm sektora prywatnego i zachować skłonność do inwestycji prywatnych - pisze Tadeusz Kościński, Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w „Polskim Kompasie 2020”

Dzięki prowadzonej w ostatnich latach polityce, która konsekwentnie obniżała dług publiczny w relacji do PKB, powstał duży bufor bezpieczeństwa, pozwalający reagować na sytuację kryzysową bez obaw o naszą sytuację fiskalną – ocenia Tadeusz Kościński, minister finansów w teście opublikowanym na łamach „Polskiego Kompasu 2020”.

Założenia fiskalne na 2020 rok były wyjątkowe. Zakładaliśmy pierwszy od trzydziestu lat budżet bez deficytu. W ostatnich latach regularnie obniżaliśmy poziom naszego zadłużenia w relacji do wielkości polskiej gospodarki. W latach 2016–2019 dług do PKB, zarówno według definicji krajowej, jak i unijnej, obniżył się o nieco ponad 8 punktów procentowych i pod koniec ubiegłego roku wynosił odpowiednio 43,8 i 46,0 proc. Po I kwartale 2020 r. dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł 47,9 proc. – dług w relacji do kroczącego PKB za ostatnie cztery kwartały – i był istotnie niższy niż średnia dla krajów UE: 79,5 proc. PKB, oraz krajów strefy euro: 86,3 proc. Polska odnotowała jedenasty najniższy poziom długu do PKB w Unii.

Rzeczywistość zweryfikowała nasze założenia. Epidemia COVID-19, której nikt tak naprawdę nie mógł przewidzieć, spowodowała, że musieliśmy się skupić na uruchomieniu ogromnych środków dla ratowania gospodarki, ochrony miejsc pracy. Dzięki prowadzonej w ostatnich latach polityce było to możliwe, i to na poziomie jednym z największych w Unii Europejskiej.

W odpowiedzi na kryzys wprowadziliśmy wiele działań mających łagodzić jego skutki. Obok tych dobrze znanych, wspierających firmy i pracowników pod parasolem Tarczy Antykryzysowej i finansowej, warto wspomnieć o innych, lecz równie ważnych, szczególnie z perspektywy finansów publicznych.

Wprowadzono rozwiązania umożliwiające elastyczne zarządzenie środkami publicznymi. To przykładowo utworzenie nowej rezerwy celowej z kwoty wydatków zablokowanych, dokonanie zmiany przeznaczenia rezerwy celowej, czy też bezpośrednie wydatkowanie środków na realizację zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, niezależnie od przeznaczenia rezerw. Wszystko po to, aby można było szybko reagować na potrzeby poszczególnych dysponentów środków publicznych, związanych ze zwalczaniem skutków pandemii. Równie ważną inicjatywą była zmiana ustawy o finansach publicznych w zakresie Stabilizującej Reguły Wydatkowej, polegająca na określeniu ścieżki powrotu do jej stosowania. Tempo powrotu do SRW będzie zależeć od sytuacji makroekonomicznej w polskiej gospodarce, a wysokość korekty (dodatkowych wydatków) w poszczególnych latach po wyłączeniu reguły zostanie uzależniona od sumy skutków finansowych działań bezpośrednio nakierowanych na powstrzymanie pandemii i walkę z jej efektami. Dzięki temu zyskamy w najbliższym czasie dodatkową przestrzeń fiskalną.

Wszystkie te inicjatywy sprawiają, że możemy z pewnym optymizmem patrzeć w przyszłość. Na rachunkach budżetowych mamy ok. 125 mld zł. Nasze najnowsze prognozy mówią o spadku PKB w tym roku na poziomie 4,6 proc. i odbiciu w roku przyszłym o 4 proc. Porównując naszą sytuację z innymi krajami – na co wskazuje Komisja Europejska – recesja w Polsce ma być najpłytsza w całej Unii Europejskiej. Niski spadek PKB i szybka jego odbudowa będą korzystnie oddziaływać na krajowy rynek pracy. Po wzroście bezrobocia rejestrowanego pod koniec tego roku do 8 proc., w roku kolejnym spodziewamy się jego spadku do 7,5 proc. Pozostaniemy zatem daleko od poziomów dwucyfrowych, o których mówili niektórzy analitycy na początku kryzysu.

Odbieramy już sygnały, że gospodarka zaczyna się rozkręcać i wraca dość szybko na właściwe tory, choć jeszcze do poziomów przedkryzysowych trochę nam brakuje. Dlatego nasze najbliższe działania będą nakierowane na wsparcie procesu jak najszybszego powrotu na ścieżkę wzrostu. Warto w tym miejscu wspomnieć o naszych ostatnich inicjatywach i planach, choćby o zmianach wprowadzonych przez nas w podatku VAT, a także tzw. estońskim CIT, który ma wejść w życie w 2021 r.

Najbliższe miesiące będą kluczowe dla trajektorii wzrostu, jaką będzie podążała polska gospodarka. Wiemy, że niepewność wśród przedsiębiorstw jest duża – to zrozumiałe. Nikt nie wie, jak będzie wyglądała sytuacja epidemiczna za miesiąc, dwa i jak będzie to wpływać na aktywność gospodarczą i nastroje konsumentów. Dlatego tak ważne jest silne zaangażowanie się sektora publicznego. Potrzebujemy inwestycji publicznych na dużą skalę. Tylko w ten sposób uda się podtrzymać optymizm sektora prywatnego i zachować skłonność do inwestycji prywatnych. Taka ambitna polityka, polityka proinwestycyjna, ma pełne wsparcie ze strony Ministerstwa Finansów.

Tadeusz Kościński, Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej

Tekst ministra Tadeusza Kościńskiego został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2020” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl (KLIKNIJ TUTAJ) a także w aplikacji "Gazety Bankowej" na urządzenia mobilne: GOOGLE PLAY - KLIKNIJ TUTAJ, APPLE APP STORE - KLIKNIJ TUTAJ, HUAWEI APP GALLERY - KLIKNIJ TUTAJ

Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika

UWAGA OD REDAKCJI: Wszystkie teksty zamieszczone w roczniku "Polski Kompas 2020" zostały przygotowane przez autorów i nadesłane do redakcji do 5 września 2020 roku