Działalność Agencji Nieruchomości Rolnych nie skupia się jedynie na kształtowaniu ustroju rolnego w Polsce. Przyczynia się też do powstawania nowych miejsc pracy m.in. na udostępnianych terenach inwestycyjnych i polepszania warunków życia społeczności lokalnych.

Gdy ćwierć wieku temu powołano do życia Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa (poprzedniczkę dzisiejszej Agencji Nieruchomości Rolnych), rolnictwo w Polsce było mocno spolaryzowane. Z jednej strony nierentowne państwowe molochy tzw. pegeery, z drugiej małe gospodarstwa indywidualne spełniające bardziej funkcję socjalną niż produkcyjną.

Agencja została utworzona między innymi po to, by zmienić tę ułomną strukturę. Narzędziem do tego miały być grunty przejętych PGR-ów. Po koniecznej inwentaryzacji majątku można było przystąpić do jego rozdysponowania. Większość zasobu została przeznaczona na powiększenie istniejących rodzinnych gospodarstw rolnych. Wśród zasobów gruntów, którymi dysponowała Agencja były jednak i takie, które można było wykorzystać w sposób bardziej efektywny niż wyłącznie cele rolnicze. Są to grunty, które potrzebne są na budowę ważnej z gospodarczego punktu widzenia infrastruktury. Przede wszystkim chodzi o drogi, szlaki ekspresowe, autostrady oraz nowe zakłady produkcyjne. Agencja nie zapomina też o koniecznej ochronie przyrody i zalesianiu, przeznaczając na ten cel odpowiednie obszary. Wykorzystanie zasobów ziemi na cele infrastrukturalne łączy się bardzo często z tworzeniem i utrzymaniem miejsc pracy. Stałe miejsca pracy to szansa na poprawę sytuacji lokalnych społeczności, szczególnie z obszarów byłych środowisk PGR-owskich. To zadanie Agencji pozostaje zresztą aktualne do dziś.

Nie tylko rolne, nie tylko grunty

Większość gruntów, którymi zarządza ANR ma przeznaczenie rolnicze. Jednak Agencja dysponuje także gruntami o charakterze nierolniczym. Są to działki budowlane i rekreacyjne, są to także atrakcyjne działki inwestycyjne w różnych miejscach Polski.

Wśród pożądanych przez potencjalnych inwestorów nieruchomości szczególne miejsce zajmują te, które da się wykorzystać pod inwestycje mieszkaniowe, usługowe, handlowe. To także grunty, które kryją pokłady użytecznych kopalin oraz kwalifikują się pod budowę elektrowni wiatrowych. Aktualnie Agencja posiada 96 tys. ha nieruchomości gotowych do rozdysponowania i czekających na potencjalnego inwestora, z czego 66 tys. ha jest zlokalizowana w granicach administracyjnych miast.

Oprócz tego, przejmując po transformacji ustrojowej państwowe gospodarstwa rolne, Agencja z dnia na dzień stała się nie tylko największym dysponentem gruntów, ale też licznych budynków i budowli. W tym tak wyjątkowych jak obiekty zabytkowe – dwory, pałace czy stare fabryki, położone na terenach wiejskich. Większość z nich wpisana jest do rejestru obiektów zabytkowych.

Cenne tereny

Tak jak zróżnicowane są sprzedawane przez Agencję nieruchomości, tak zróżnicowane są ich ceny. Niemniej w ostatnich latach średnia dla gruntów inwestycyjnych wahała się w granicach 160-200 tysięcy zł za ha, czyli w przeliczeniu na mkw. 16-20 zł. Jest to cena bardzo atrakcyjna, biorąc pod uwagę średnią cenę gruntów inwestycyjnych w Polsce, która przekracza 100 zł za mkw.

– Rekordowy pod tym względem był ubiegły rok, w którym średnia cena wyniosła prawie 280 tys. zł za 1 ha, tj. 28 zł za mkw. – mówi Anna Zając-Plezia, dyrektor Zespołu Gospodarowania Zasobem w ANR. – Do najdroższych należy Warszawa. Ceny gruntów inwestycyjnych przekraczają tysiąc złotych za mkw. Ze sprzedaży dwóch działek na Targówku o powierzchni 4 ha i 3,6 ha Oddział Terenowy ANR w Warszawie uzyskał łącznie ponad 85 mln zł. Grunty w miastach wojewódzkich kosztują kilkaset złotych za mkw. Np. OT ANR we Wrocławiu sprzedał 26 ha gruntów w Bielanach Wrocławskich za 75 mln zł. Tereny pod aktywizację gospodarczą oddalone od większych miast kosztują kilkadziesiąt złotych za mkw. Natomiast działki budowlane na wsi, można kupić już za kilka-kilkanaście złotych za mkw.Największa jednorazowa transakcja w ostatnich latach miała miejsce w OT ANR w Poznaniu. Ponad 260 hektarów gruntów, o wartości ponad 100 mln złotych, trafiło pod budowę fabryki samochodów dostawczych Volkswagena w gminie Września. Fabryka ruszy jesienią tego roku, zostanie w niej utworzonych 3 tysiące nowych miejsc pracy – wylicza Anna Zając-Plezia.

Na 2016 rok ANR zaplanowała sprzedaż około 1200 hektarów gruntów inwestycyjnych. Największe powierzchnie czekają na inwestorów w woj. dolnośląskim (800 ha), zachodniopomorskim i opolskim (po około 300 ha).

AAA grunt inwestycyjny kupię

Nieruchomości inwestycyjne będące w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa sprzedawane są przez 15 Oddziałów Terenowych ANR oraz ich filie, w ramach nieograniczonych przetargów licytacyjnych. Przystąpić do nich może każdy: osoby fizyczne i prawne, pod warunkiem, że wpłacą wadium i w wyznaczonym dniu wezmą udział w ogłoszonej licytacji. Dotyczy to również cudzoziemców, będących obywatelami lub przedsiębiorcami państw członkowskich Unii Europejskiej. Mogą oni bez zezwolenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji nabywać w Polsce nieruchomości nie przeznaczone na cele rolne. W grupie tych nieruchomości są właśnie grunty inwestycyjne, budowlane oraz obiekty zabytkowe.

Bardzo korzystną formą zakupu w przypadku transakcji, w których sprzedającym jest Agencja, jest możliwość rozłożenia płatności na raty spłacane w cyklu kilku lat. W takim przypadku nabywca raz do roku płaci kolejne raty. Ta możliwość dotyczy jednak wyłącznie sytuacji, gdy nabywca zostanie wyłoniony w drodze kolejnego przetargu, gdyż wcześniejszy nie został rozstrzygnięty. Przy czym wysokość pierwszej wpłaty nie może być niższa niż 50 proc. wartości gruntu, a okres spłaty nie dłuższy niż 5 lat.

Na koniec warto wiedzieć, że ogłoszone w ubiegłym roku moratorium na sprzedaż gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, nie dotyczy nieruchomości przeznaczonych pod inwestycje (parki technologiczne i przemysłowe, centra biznesowo-logistyczne, składy magazynowe, nowoczesne budownictwo mieszkaniowe, obiekty sportowo-rekreacyjne). Dzięki temu na gruntach agencyjnych nadal mogą być realizowane inwestycje o charakterze gospodarczym. Ze sprzedaży terenów inwestycyjnych Agencja osiąga ok. 300 mln zł rocznie.

„Skarby” Skarbu Państwa

O zakresie i znaczeniu gruntów inwestycyjnych będących w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa opowiada dr Waldemar Humięcki, Prezes Agencji Nieruchomości Rolnych

Agencja Nieruchomości Rolnych, jak sama nazwa wskazuje, kojarzy się z nieruchomościami rolnymi, ale okazuje się, że to niejedyny profil jej działalności.

Waldemar Humięcki: Wprawdzie większość gruntów będących w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa ma przeznaczenie rolnicze, to jednak Agencja w swojej ofercie ma także działki o charakterze nierolnym. Są to tereny inwestycyjne, przeznaczone m.in. pod infrastrukturę, na cele budowlane i rekreacyjne. Agencja posiada również w swoich zasobach kilkaset obiektów zabytkowych. Przejmując do zasobu na początku lat 90. 1666 PGR-ów, Agencja z dnia na dzień stała się nie tylko największym dysponentem gruntów rolnych w Polsce, ale także instytucją, która z ramienia Skarbu Państwa jest też największym powiernikiem terenów nierolnych w tej części Europy.

Jakie znaczenie mają grunty będące w Zasobie?

Dla ciągle rozwijającej się polskiej gospodarki, która wymaga nowych terenów pod inwestycje, miały i mają ważne znaczenie. To właśnie w oparciu o grunty będące w gestii ANR państwo rozbudowuję infrastrukturę, szczególnie transportową: drogi, węzły komunikacyjne, lotniska. Można powiedzieć, że Agencja dysponuje najszerszą i najbardziej kompleksową ofertą na rynku nieruchomości. W swoim portfelu mamy wszystko, od Tatr po Bałtyk, działki małe i duże, położone nad Zalewem Solińskim, ale także nad morzem. Jest to kilkadziesiąt tysięcy hektarów przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania na różnorodne cele inwestycyjne. Jesteśmy więc odpowiednim partnerem dla wszystkich podmiotów planujących inwestycje w Polsce.

Gdzie zlokalizowane są grunty inwestycyjne Agencji?

Około 60 tys. ha gruntów położonych jest w granicach administracyjnych miast. Część z nich wchodzi w skład dynamicznie rozwijających się aglomeracji i ośrodków przemysłowych, takich jak: Warszawa, Wrocław, Poznań, Katowice. Działki inwestycyjne oferowane przez ANR położone są w bezpośrednim sąsiedztwie lub w bliskiej odległości od strategicznych węzłów komunikacyjnych i transportowych – istniejących lub budowanych autostrad i lotnisk. Ponad 1700 ha gruntów inwestycyjnych ANR wchodzi w skład Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE), które zapewniają preferencyjne warunki prowadzenia działalności gospodarczej. Takie lokalizacje to znaczący argument w podejmowaniu decyzji przez potencjalnych inwestorów.

Kto kupuje państwa grunty i dlaczego?

Na gruntach ANR zainwestowały w przeszłości m.in. takie firmy jak: General Motors, Opel, Sharp, LG, Toyota, Michelin, Electrolux, Isuzu, Viessmann, Lidl, Auchan czy IKEA. Nie chciałbym jednak, aby powstało mylne wrażenie, że sprzedajemy tylko dużym i znanym inwestorom. W większości nabywcami naszych gruntów są polskie, małe i średnie przedsiębiorstwa, które są prawdziwą lokomotywą gospodarki i tworzą najwięcej nowych miejsc pracy. Za miejscami idzie polepszanie warunków życia społeczności lokalnych, a na tym zależy nam najbardziej.

Ważnym powodem nabywców, poza atrakcyjną lokalizacją, jest także przejrzysty stan prawny naszych gruntów i jasno określone procedury ich nabywania. Na terenach tych mogą powstawać inwestycje typu „green fields”, parki technologiczne i przemysłowe, jak również centra logistyczne, handlowe, biznesowe oraz nowoczesne osiedla mieszkaniowe.

Dużym problemem dla inwestorów w Polsce jest brak planów zagospodarowania przestrzennego. Jak sobie z tym radzicie?

Agencja aktywnie uczestniczy w opracowywaniu planów zagospodarowania przestrzennego, czy też w zmianach studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego poszczególnych gmin. To przyspiesza proces przygotowania nieruchomości do sprzedaży. Naszym ustawowym obowiązkiem jest dbanie o interes Skarbu Państwa. Bez ścisłej współpracy z samorządami trudno byłoby to zadanie wypełnić.

W jaki sposób można nabyć grunty inwestycyjne z Zasobu Agencji?

Podstawowym trybem sprzedaży państwowych nieruchomości inwestycyjnych jest przetarg nieograniczony, który należy do najbardziej przejrzystych i transparentnych sposobów. Ponadto – przy spełnieniu konkretnych warunków – Agencja umożliwia ich nabycie na raty.

Dwie Agencje

Grunty inwestycyjne Agencji Nieruchomości Rolnych znajdują się także w bazie gruntów pod inwestycje przemysłowe Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych (PAIiIZ). Efektem współpracy obu Agencji, która zaczęła się w 2009 roku, było stworzenie Krajowego Zasobu Nieruchomości Inwestycyjnych (KZNI). W zasobie tym znajdują się duże obszarowo tereny (powyżej 50 hektarów) z całej Polski, które mogą być wykorzystane pod inwestycje przemysłowe. ANR udostępniła PAIiIZ informacje dotyczące ponad 8,5 tys. ha gruntów zakwalifikowanych do KZNI. Dzięki temu inwestorzy poszukujący terenów pod fabrykę, magazyn czy inny duży obiekt, mają ułatwiony dostęp do najbardziej atrakcyjnych nieruchomości.

Z aktualną ofertą nieruchomości inwestycyjnych, wykazami i harmonogramami przetargów można się zapoznać za pośrednictwem strony: www.anr.gov.pl, a także bezpośrednio w OT ANR

Materiał powstał przy współpracy z Agencją Nieruchomości Rolnych